Overstromings- en droogterisco’s over de hele wereld beter managen
Een door de Wereldbank en Deltares gepubliceerd rapport, An Epic Response: Innovative Governance for Flood and Drought Risk Management, biedt een nieuw perspectief op het beheer van overstromingen en droogte. Deltalife sprak met een van de auteurs: Greg Browder, Global Lead for Water and Resilience bij de Wereldbank. “We bieden drie essentiële voorwaarden om overstromingen en droogte beter te managen”, zegt hij.
Het project ‘Support to the Implementation of the Bangladesh Delta Plan 2100’ moet zorgen voor beter waterbeheer in het door overstromingen geplaagde Zuidoost-Aziatische land. Deltalife sprak erover met de adjunct-teamleider, Giasuddin Ahmed Choudhury.
Deltares en de Wereldbank werken wereldwijd samen aan projecten voor het beheer van overstromingen en droogte. Zoals in Saint-Louis, een stad in Senegal, waar de rivier en de zee vaak overstromingen en kusterosie veroorzaken.
De situatie moet duidelijk verbeterd worden, want tienduizenden mensen zijn in het afgelopen decennium gestorven door overstromingen en droogte. Miljarden anderen zijn getroffen door de schade: meer dan een biljoen Amerikaanse dollars aan economische schade en toegenomen geopolitieke instabiliteit. Klimaatverandering maakt deze uitdaging alleen nog maar urgenter. Stormen en stortbuien worden steeds extremer en dodelijker en droogtes komen vaker voor, ze duren langer, zijn ernstiger en de gebieden zijn groter.
De auteurs van dit rapport, dat gepubliceerd is op World Desertification and Drought Day op 17 juni, hopen dat het rapport overheden helpt hun managementsystemen voor overstromingen en droogte te verbeteren om een veiligere, welvarendere toekomst voor de wereldbevolking van 7,7 miljard mensen te creëren. “Er is al veel vooruitgang geboekt in de laatste decennia”, zegt Browder. “Maar we lopen achter wat betreft het managen van de negatieve gevolgen. Die nemen toe vanwege klimaatverandering, de groei van de wereldbevolking en door economische ontwikkeling waardoor meer goederen risico lopen.”
Mekong delta daalt en verzilt
De Mekong delta is een belangrijk vruchtbaar gebied en wordt ook wel de rijstbowl van Zuidoost-Azië genoemd. Bodemdaling en verzilting bedreigen onder andere die rijstteelt. In samenwerking met de Nederlandse overheid wordt gewerkt aan een Mekong Deltaplan. Samen met de Universiteit van Utrecht, lokale universiteiten en Vietnamese overheid onderzoeken we hoe we bodemdaling en verzilting kunnen tegengaan. Bijvoorbeeld door in natte periodes water op te vangen, te infiltreren in de bodem om het tijdens droge periodes weer te onttrekken.
Lees meer
Strategieën voor bodemdaling en urbanisatie in de Mekong Delta
De hele maatschappij betrekken
Er zijn drie essentiële voorwaarden om overstromings- en droogtemanagement te verbeteren volgens het rapport. In de eerste plaats moet de hele maatschappij betrokken worden in een ‘volledige maatschappij’ benadering: overheidsinstanties, waaronder lokale overheden, universiteiten, bedrijven, maatschappelijke organisaties en burgers. “Ze kunnen allemaal grote invloed hebben op het verminderen van rampen door overstromingen en droogte”, legt Browder uit.
Hij benadrukt dat burgers die met maatschappelijke uitsluiting te maken hebben in het bijzonder betrokken moeten worden. “Goedwerkende hooggelegen waterscheidingen/ stroomgebieden zijn belangrijk voor het beheer van overstromingen en droogte – bossen helpen de gevolgen van hevige regenval te verminderen. In hooggelegen stroomgebieden wonen vaak etnisch gemarginaliseerde gemeenschappen. Overheden moeten programma’s implementeren die zowel de gemeenschappen ondersteunen als de hooggelegen waterscheidingen beschermen, bijvoorbeeld door betaling voor milieukundige werkzaamheden, boslandbouw of bosbeheer.”
De auteurs vinden dat overheidsinstanties meer moeten investeren in communicatie en onderwijs over droogte en overstromingen, om het algemene publiek beter op de hoogte te brengen en om multidisciplinaire expertise te ontwikkelen. Zo biedt een consortium van Europese universiteiten een masterprogramma over het beheer van overstromingsrisico’s dat wetenschappelijke, technische en sociaaleconomische vakgebieden verenigt.
Het zou goed zijn als overheden meer aandacht besteden aan het vergroten van de publieke bewustwording van de risico’s op overstromingen en droogte, vindt Browder. “Boeren kunnen dan beter geïnformeerde besluiten nemen, de private sector weet waar hun geld te investeren en burgers kunnen beter besluiten waar ze een huis moeten kopen en begrijpen de noodzaak van waterbesparing.”
Overheden zouden ook de onderzoeksgemeenschap meer kunnen betrekken. “We stimuleren het idee dat je door wetenschap geïnformeerd beleid en door beleid geïnformeerde wetenschap nodig hebt. Er is een dringende behoefte aan meer onderzoek op dit gebied, iets wat onderzoeksinstituten als Deltares het beste kunnen.”
Hydro-klimatologisch risicomanagement
Het beheer van overstromingen en droogte wordt traditioneel door overheidsinstanties, internationale organisaties en ingenieurs gedaan. Maar de tweede voorwaarde voor een goed overstromings- en droogtemanagement is om beide door de lens van ‘hydro-klimatologie’ te zien, vinden de auteurs.
Greg Browder is Lead Water Resources Management Specialist bij de Wereldbank. Gedurende het schrijven van dit rapport vervulde hij de taak van Global Lead for Water and Resilience. In zijn twintig jaar bij de Wereldbank is Greg betrokken geweest bij grootschalige waterprojecten in Oost- en Zuid-Azië en in Latijns-Amerika.
“
We stimuleren het idee dat je door wetenschap geïnformeerd beleid en door beleid geïnformeerde wetenschap nodig hebt.”
“Terwijl we dit rapport aan het schrijven waren, kwamen we erachter dat het er minder om te veel of te weinig water ging, maar meer om de impact die een overstroming of droogte heeft op de economie, de maatschappij en het milieu”, zegt Browder. De term ‘hydro-klimatologische gebeurtenissen’ wordt al in de wetenschap gebruikt. Volgens de auteurs zou het goed zijn als beleidsmakers dezelfde taal gaan gebruiken, zodat het duidelijk wordt dat overstromingen en droogte extremen op het hydro-klimatologische spectrum zijn, vanwege de complexe interacties tussen het weer, waterscheidingen en water.
Meetcampagnes in Senegal
Saint-Louis ligt aan de monding van de Sénégal rivier. Tijdens het natte seizoen ontstaan er overstromingen door hoog water op de rivier. Tegelijkertijd ligt de Senegalese stad aan zee, waar stormen en golven voor overstromingen en kusterosie zorgen.
Deltares is in samenwerking met de Wereldbank begonnen met het opzetten van meetcampagnes, met als doel modellen op te zetten om de effecten van golven en stormen te voorspellen.
Lees meer
Opdroging van het Aralmeer in de loop der jaren,
in beeld gebracht met de Aquamonitor van Deltares
1986
2020
Beter samenwerken
Een derde voorwaarde voor beter beheer van de risico’s op overstromingen en droogte is een goede samenwerking tussen de diverse instanties die hierin een rol spelen. Het rapport stelt het ‘EPIC Response Framework’ voor met een beschrijving van meer dan dertig programma’s met een rol in overstromings- en droogtemanagement. Zeven instanties die elke overheid moet hebben om de risico’s te managen kunnen die invoeren: rampenrisicomanagement, waterhuishoudingsmanagement, meteorologie, landbouw, management van natuurlijke hulpbronnen, maatschappelijke bescherming en financiering.
“Hoewel elke overheid anders georganiseerd is, zijn deze hoofdfuncties hetzelfde”, zegt Browder. “De instanties moeten zichzelf niet als onafhankelijk zien, maar als onderdeel van een groter systeem. Anders zal het hydro-klimatologische systeem niet optimaal werken.”
Vier casestudies op vier continenten tonen de situatie van hydro-klimatologisch risicomanagement in de praktijk. Browder zegt dat het zelfs in de twee landen met hoge inkomens, Nederland en de Verenigde Staten, voor de overheden decennialang duurde om te bereiken waar ze nu zijn. “Er is nog steeds veel dat verbeterd moet worden, zoals de samenwerking tussen de verschillende overheidsorganen en de competitie tussen de instanties.”
De andere twee landen, Tanzania en de Filippijnen, zijn in een vroeg stadium van de ontwikkeling van deze systemen. Zowel economische ontwikkeling als de kwaliteit van het bestuur bepalen hoe goed een land de risico’s kan managen, legt Browder uit.
Overstromingsrisicobeheer Indonesische steden
In de Indonesische steden Bima, Manado en Pontianak zorgde Deltares samen met andere partijen voor een geïntegreerde aanpak voor het risicobeheer van overstromingen. De risico's, specifiek gericht op verschillende soorten overstromingen, werden gemodelleerd en gecombineerd met stedelijke uitdagingen voor elk van de drie steden. Dat gebeurde in nauwe samenwerking en overleg met lokale, regionale en nationale stakeholders.
Robuuste en flexibele systemen
Browder hoopt dat dit rapport overstromings- en droogterisicomanagement boven aan de agenda zet van de aanpassing aan klimaatverandering. “De verschillende EPIC Response programma’s, ingevoerd door diverse instanties, vormen een wisselwerking en zullen uiteindelijk de gevolgen voor de maatschappij, de economie en het milieu bepalen die extreme hydro-klimatologische gebeurtenissen veroorzaken.”
Hij vindt dat de pandemie ons het belang heeft laten zien van focussen op veerkracht in brede zin. “Covid-19 heeft duidelijk gemaakt dat er veel verschillende, onverwachte gebeurtenissen kunnen plaatsvinden met grote gevolgen, dus moeten we zorgen voor robuuste en aanpasbare systemen. Dit geldt natuurlijk ook voor hydro-klimatologische gebeurtenissen.''
Dit rapport is tot stand gekomen dankzij een nauwe samenwerking tussen de Wereldbank en Deltares. Experts van de Wereldbank en Deltares werken al meer dan een jaar samen aan dit onderzoek. Daarnaast hebben externe deskundigen dit rapport gereviewd. Onder hen: World Meteorological Organization’s Associated Program for Flood Management and Integrated Drought Management Program, Secretariat to the United Nations Convention to Combat Desertification, ICHARM, PBL en de universiteiten van Dundee, Nebraska en Amsterdam. Het rapport is gebaseerd op case studies in onder meer Nederland, Californië, Tanzania en de Filippijnen.
Meer informatie
Ana Nunez Sanchez
Expert waterbeschikbaarheid
