Modelinstrumentarium
De opgaven in Nederland worden steeds complexer en integraler: van extreme droogte tot een teveel aan water dat natuurlijk afgevoerd moet worden, maar ook waterkwaliteit en ecologische draagkracht, vaak met tegengestelde belangen ten aanzien van bevaarbaarheid. Dit vraagt om integrale kennis en inzicht van de stroming van water, sediment en stoffen. Met deze kennis ontwikkelen we software en modellen die de huidige en toekomstige situatie op verschillende schaalniveaus beschrijven. Deze modellen vormen de basis om beleid en beheer te kunnen ondersteunen en actuele informatie in crisissituaties te leveren. Omdat kennis, inzichten en technische mogelijkheden continu veranderen is ook het modelinstrumentarium continu in ontwikkeling. Daarmee zorgen we voor een robuuste en toekomstbestendige basis.
Als sinds de oprichting van Deltares in 2008 heeft het ministerie van IenW het beheer en onderhoud van het bij RWS gebruikte modelinstrumentarium bij Deltares ondergebracht. Deltares ondersteunt RWS bij de instandhouding en doorontwikkeling van dit instrumentarium, en zorgt daarmee voor de continuïteit en de samenhang ervan zodat de werkzaamheden in het primair proces goed kunnen verlopen. Het gaat hier om de volgende RWS processen:
- Watermanagement;
- Crisismanagement;
- Scheepvaartverkeersmanagement;
- Aanleg- en onderhoud;
- Omgevings- en assetmanagement;
- Beleidsondersteuning
Ook kijkt Deltares samen met RWS naar het ontwikkelen van nieuwe applicaties en technologische mogelijkheden zodat de werkzaamheden binnen de RWS-processen nog beter kunnen verlopen en het gebruik en beheer vereenvoudigen. Zo ontwikkelt Deltares in opdracht van RWS applicaties voor het hoofdwatersysteem.
Oplevering nieuwe versie Landelijk Informatiesysteem Water en Overstromingen(LIWO)
Het Landelijk Informatiesysteem Water en Overstromingen (LIWO) bevat kaartlagen voor professionals voor het beter anticiperen op wateroverlast en overstromingen in Nederland. In de in 2020 opgeleverde versie van LIWO is een groot deel van de overstromingsscenario’s geactualiseerd, zijn nieuwe informatiebronnen toegevoegd en is de gebruikersfunctionaliteit geoptimaliseerd.
In 2019 zijn in het kader van de Europese Richtlijn Overstromingsrisico's (ROR) geactualiseerde overstromingskaarten beschikbaar gekomen. Deze kaarten zijn nu opgenomen in LIWO en verwerkt in de samengestelde waterdieptekaarten. De overstromingsscenario’s zijn uitgebreid met aankomsttijden (wanneer is het water waar). Op basis van alle beschikbare scenario’s voor de doorbraak van primaire waterkeringen is een landelijke aankomsttijdenkaart afgeleid. Het is nu mogelijk om meerdere scenario’s te combineren in één kaart. Dit werkt voor waterdiepte maar ook voor andere variabelen zoals schade, slachtoffers en aankomsttijden. Er is een nieuwe kaart met plaatsgebonden overstromingskansen. Op deze kaart is voor iedere plaats in Nederland de kans op een overstroming met een bepaalde waterhoogte afleesbaar. Deze kaart is beschikbaar voor het jaar 2019 en de verwachte situatie in 2050. De kaarten met de overstromingsrisico van de primaire waterkeringen zijn geactualiseerd.
Een nieuw verificatie-instrument voor RWsOS
Deltares ondersteunt Rijkswaterstaat bij de instandhouding en doorontwikkeling van zijn instrumentarium voor waterberichtgeving en peilbeheer. Dit instrumentarium draait 24/7 om ervoor te zorgen dat Nederland veilig blijft en van voldoende water wordt voorzien. Het RWsOS heeft voortdurend aanpassingen nodig. Dat kan zijn omdat de gebruikers nieuwe wensen hebben, bijvoorbeeld om beter op droogte te kunnen anticiperen. Of vanwege het aansluiten op betere gegevens in de omgeving van RWsOS, zoals de overgang van het KNMI naar een nieuw weerproduct. Of omdat Rijkswaterstaat gebruik wil maken van nieuwe technologische mogelijkheden die het beheer vereenvoudigen, zoals de inzet van cloudtechnologie.
Een van de interessantste ontwikkelingen van 2020 is de bouw van een eerste versie van een nieuw verificatie-instrument, waarmee de kwaliteit van verwachtingen inzichtelijk wordt gemaakt. Het bleek een ideaal middel om met gebruikers van gedachten te wisselen over veel van de andere ontwikkelingen in RWsOS en de samenhang daartussen. Tegelijk bood het de mogelijkheid om meer ervaring op te doen met het gebruik van webtechnologie en heeft het een impuls gegeven aan de verbetering van het databeheer. Tot slot is een aantal kennisvragen geïdentificeerd ten aanzien van verificatie die van belang zijn voor de brede gemeenschap rond operationele waterberichtgeving. Die worden in 2021 in het kader van het Deltares Strategisch Onderzoek nader uitgewerkt.