Zuidwestelijke delta

‘Hier gaan over het tij / De maan, de wind en wij.’ Deze dichtregel van Ed Leeflang siert het monument bij de Oosterscheldekering en vangt de essentie van de Zuidwestelijke Delta. Mens en natuur vormden samen het gebied en vinden beiden een plek in dit gebied. Hoogwaardige natuur ligt naast imposante Deltawerken voor veiligheid en bereikbaarheid van het gebied. De economie (landbouw, toerisme, havens en industrie) moet sterk blijven terwijl het gebied onder druk staat door klimaatverandering en intensief gebruik.

De Deltawerken deden nieuwe watersystemen ontstaan. Er kwamen zoete wateren zoals het Volkerak-Zoommeer, de Binnenschelde en het Hollands Diep en zoute meren zoals het Veerse Meer en het Grevelingenmeer. De Oosterschelde werd een deels afgesloten zeearm. Aan de zeezijde kreeg de natuur in de Voordelta vrij spel. De Westerschelde werd niet afgesloten en behield veel natuurlijke dynamiek, die wel beperkt is door de opeenvolgende inpolderingen en bedijkingen en de verdiepingen en het onderhoud van de vaargeul.

Nog geen stabilisatie na aanleg Deltawerken 

De Zuidwestelijke Delta is na de aanleg van de Deltawerken nog niet tot rust gekomen. De veranderingen gaan mogelijk nog tientallen jaren door. Een voorbeeld daarvan is het langzaam verdwijnen van de zandplaten in de Oosterschelde. Dat vindt plaats omdat de Oosterscheldekering de opbouwende kracht van het getij verkleinde, terwijl het eroderen door windgolven gelijk bleef. In het Volkerak-Zoommeer ontstonden hoge nutriëntconcentraties, die relatief langdurig aanwezig zijn. Dat is een geschikte voedingsbodem voor schadelijke blauwalgen.


Deltares draagt bij aan vele onderzoeken en studies in de Zuidwestelijke Delta. Dat ondersteunt het maken van keuzes in beheer en beleid. Voor het Grevelingenmeer wordt nagedacht over het terugbrengen van het getij om de zuurstofloosheid in de diepe geulen te bestrijden. Deltares onderzocht hoeveel getij daarvoor nodig. Voor het Volkerak-Zoommeer is juist berekend hoe lang de huidige strategie gehandhaafd kan worden, in het bijzonder in het licht van klimaatverandering. In dienst van het in stand houden van de ecologisch waardevolle zandplaten in de Oosterschelde, zijn de effecten van zandsuppleties in kaart gebracht. Bij het Haringvliet lag de nadruk op de zoutindringing als de sluizen op een kier worden gezet, met data-analyses en modelstudies.

“We ontwikkelen een Kenniscommunity Zuidwestelijke Delta omdat het altijd gaat om complexe vraagstukken waarvoor veel multidisciplinaire kennis nodig is.”

Arno Nolte, expert adviseur Zuidwestelijke Delta.

Kenniscommunity Zuidwestelijke Delta zorgt voor uitwisseling en borging

Het gaat om complexe vraagstukken waarvoor veel multidisciplinaire kennis nodig is. Deze kennis is niet altijd goed geborgd of makkelijk te vinden. Deltares werkt mee aan oplossingen. Samen met Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer, HZ University of Applied Sciences Vlissingen, Wageningen Marine Research en NIOZ is de Kenniscommunity Zuidwestelijke Delta gestart. Die community wil kennis beter borgen en toegankelijk te maken. In 2019 vond de eerste landelijke kennisdag over de Zuidwestelijke Delta plaats.

Rijkswaterstaat en Deltares ontwikkelen ook systeemrapportages, waarin beschikbare kennis en belangrijke leemtes erin worden vastgelegd. Deltares ontwikkelt een nieuwe digitale werkwijze zodat de doorlooptijd verkort en actualisatie gemakkelijker is. Deze innovaties  in techniek en samenwerking verbeteren en verstevigen de kennisbasis en zorgen ook voor kostenreductie. De systeemrapportage Grevelingen is te vinden op de DeltaExpertise Wiki. Zie de link bij ‘Verder lezen’.

Verder lezen

Meer weten over de stand van zaken en het toekomstperspectief van de
Zuidwestelijke delta

Contact

Zand

  • Één gram zand bevat ongeveer 100.000 korrels
  • Gezamenlijke oppervlakte 0,01 m2
  • Kosten van suppleties zijn 0,005% van het BNP
  • Zand komt uit de relatief ondiepe Noordzee en wordt gebaggerd op meer dan 20 meter diep