Op het gebied van waterkwaliteit zijn op dit moment veel veranderingen gaande. Het is belangrijk om te zorgen voor klimaatbestendige en ecologisch gezonde watersystemen, waar we duurzaam gebruik van maken. Bij de kennisontwikkeling die hiervoor nodig is, spelen Deltares en andere instituten zoals Universiteit Wageningen (WUR), RIVM en KWR Water Research een belangrijke rol. De kennis en kunde van Deltares komen van pas bij het bepalen van de meest geschikte systeemmaatregelen die nodig zijn voor het bereiken van ecologische en natuurdoelen. Ook ontwikkelt Deltares handzame applicaties en tools die voor RWS belangrijk zijn om de impact van nutriënten en andere stoffen op de waterkwaliteit en ecologie te bepalen. Hierbij kan gedacht worden aan de KRW-verkenner, de webapplicatie KRW-NUTrend die een ruimtelijk beeld geeft van de toestand en trends van de nutriëntenproblematiek en de webtool Immissietoets. Daarnaast heeft Deltares in opdracht van IenW, samen met Wageningen Environmental Research (WEnR), waterschappen en de Unie van Waterschappen het Landelijk Meetnet Gewasbeschermingsmiddelen Land- en Tuinbouw ontwikkeld met daarin de monitoringsgegevens van waterbeheerders. Ook beheert en onderhoudt Deltares voor IenW/RWS het emissie-/immissie-instrumentarium waarmee een goede beoordeling van lozingen gedaan kan worden en trekt Deltares de emissieregistratie water.

Om het hoofd te kunnen bieden aan de complexe en snelle veranderingen en ontwikkelingen is een integrale benadering en gezamenlijk optrekken van belang met de kennispartners Wageningen Marine Research, Wageningen Environmental Research (WEnR), KWR Water Research, TNO en RIVM, met daarnaast het in goede verbinding staan met belangrijke spelers op dit gebied: het ministerie van IenW (DGWB, DGMI), de RWS-onderdelen WVL en CIV, provincies, gemeenten, STOWA, Unie van Waterschappen, waterschappen, drinkwaterbedrijven en op internationaal gebied, met bijvoorbeeld de internationale rivierencommissies. 

Voor het verbeteren van de natuur en ecologische waterkwaliteit van de grote wateren in Nederland hebben de ministeries van IenW en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) in 2018 aan Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer en RVO opdracht gegeven invulling te geven aan de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW). In dit programma worden ruim 30 projecten uitgevoerd die een verdere achteruitgang van de ecologische waterkwaliteit moeten voorkomen door o.a. de natuurlijke dynamiek te herstellen en de effecten van klimaatverandering op het ecosysteem te onderzoeken. 

Foto: Kees Sloff, Deltares

In de Kennisimpuls Waterkwaliteit werken IenW, RWS en Deltares met een groot aantal partijen samen om door onderzoek en het verbinden van kennis meer inzicht te krijgen in de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater en de factoren die deze kwaliteit beïnvloeden zodat de juiste maatregelen kunnen worden genomen. Bij dit initiatief is aandacht voor opkomende stoffen (zoals PFAS), ecologie, grondwater, gewasbeschermingsmiddelen, diergeneesmiddelen, nutriënten, maar ook voor een ketenaanpak en inzet van gedragsbeïnvloeding.

Zowel in de zoete als zoute wateren, oppervlaktewateren en grondwater, is het bij het streven naar goede en gezonde watersystemen van belang om permanent te verkennen hoe alle schakels in de waterketen samenwerken om te bekijken waar en hoe de eindsituatie het beste kan worden verbeterd. Bij het maken van keuzes hierin moet steeds rekening worden gehouden met andere belangen zoals die van recreatie, scheepvaart, klimaatadaptatie en waterveiligheid. 

Meer weten over de stand van zaken en het toekomstperspectief van waterkwaliteit in Nederland?